Het lijkt als het koud is vaak ook wel alsof je je nooit goed kunt aankleden: je trekt óf veel te veel aan, of net te weinig. En als je binnen ook nog eens lekker warm bij de kachel kunt blijven zitten, trekt het al helemaal niet om – als de temperatuur rond het vriespunt hangt – buiten een rondje te gaan lopen. Dat klinkt misschien als aanstellerij, maar dat blijkt toch niet zo te zijn. Hardloper gaat, om de volgende redenen, daadwerkelijk moeilijker als het koud is.
1. (Onbewuste) spierspanning
Je kent het vast wel: je stapt de deur uit en de kou in, en je trekt je schouders op om warm te blijven. Dit is een soort bewuste onbewuste reactie, waarmee je de spieren in je schouders aanspant om je te beschermen tegen de kou en kun je vrij eenvoudig opheffen door je schouders te ontspannen. Maar het aanspannen van je spieren door de kou gebeurt ook in de rest van je lichaam, waardoor je in eerste instantie een stijf gevoel zult ervaren als je in de kou gaat lopen. Omdat je dus minder soepel loopt, zullen die eerste kilometers niet bepaald lekker aanvoelen.
Gelukkig kun je dit makkelijk oplossen door je spieren binnen alvast op te warmen, of door tijdens het inlopen een extra laagje kleding aan te trekken (indien je de gelegenheid hebt om dat na de warming-up weg te leggen). Dit loopt misschien minder prettig in het begin, maar je spieren worden er wel lekker warm van. Koude en stijve spieren lopen namelijk een groter risico op schade en dat is natuurlijk het laatste dat je wilt, dus neem rustig de tijd om warm te worden.
2. Ademen gaat moeilijker
Als je ademhaalt, adem je niet alleen lucht, maar ook vocht in. Dat vocht wordt door je lichaam verwarmd en weer uitgeademd, waardoor je warmte kwijtraakt en je temperatuur gereguleerd wordt. Bij een lage temperatuur is de lucht vaak vrij droog en wordt er vocht en warmte uit je luchtwegen en longen onttrokken. Door de kou verkrampen ook de spiertjes in je luchtwegen, waardoor je minder makkelijk ademhaalt en een ademtekort kunt krijgen.
Pas daarom je tempo aan, zodat je ontspannen kunt lopen en je ademhaling onder controle houdt. Als het erg koud is, kun je ervoor kiezen iets voor je neus en mond langs te doen (een dunne nekwarmer bijvoorbeeld) zodat de lucht een beetje wordt opgewarmd voor het je longen bereikt.
3. Je hartslag ligt hoger
Je lichaam heeft nóg een reflexreactie op kou. Om je vitale organen zoveel mogelijk te beschermen, wordt er minder bloed naar je huid en ledematen gepompt en verlaagt je hartslag. Tijdens het hardlopen wil je natuurlijk wel graag dat de spieren in je ledematen doen wat ze moeten doen, en daar is bloed voor nodig. Daarmee forceer je je lichaam eigenlijk uit die overlevingsreactie, en dwing je je hart om niet alleen je vitale organen warm te houden, maar ook om vers bloed naar je spieren te sturen. Dat laatste zorgt ervoor dat je die kostbare warmte makkelijker verliest, waardoor je hart harder moet werken om je lichaam op temperatuur te houden. Je hartslag wordt daardoor hoger dan normaliter het geval is.
Je kunt je hart een beetje helpen door minder intensief te trainen, en door een extra laagje kleding op je body te dragen. Dat gaat je wellicht geen snelle(re) tijden opleveren, maar zorgt er wel voor dat de intensiteit van je training geen wissel op je gezondheid gaat trekken.
4. Het dragen van meerdere lagen kleding maakt je langzamer
In de winter zul je die split-short en singlet waarschijnlijk verruilen voor een lange tight en een longsleeve met een jasje. Die extra stof over je lichaam maakt je niet alleen een fractie minder beweeglijk, maar is ook net ietsje zwaarder en zorgt voor meer luchtweerstand. Voor je lange duurloop zal het niet heel veel uitmaken, maar op het moment dat je een flinke intervaltraining doet of je PR aan wilt scherpen zul je dat toch wel een beetje merken.
Door meerdere dunne laagjes van makkelijk rekbare stof te dragen, kun je dat effect iets opheffen en blijf je tijdens de warming-up warm. Op het moment dat je aan het ‘kernprogramma’ van je training begint, kun je de buitenste lagen dan uittrekken zodat je makkelijker kunt bewegen. Zorg er tijdens de rust dan wel voor dat je een jasje bij de hand hebt om te voorkomen dat je te veel afkoelt.
Grappig weetje: niet alleen je spieren worden stijver van de kou, ook de midden- en slijtzool van je schoenen beweegt minder makkelijk. Hierdoor kan je landing ineens een stuk oncomfortabeler aanvoelen, en heb je net wat minder grip dan in de zomer. Omdat je dan iets behoudender gaat lopen, zal je snelheid iets lager liggen dan normaal.
5. En het zit toch ook nog een beetje tussen de oren
Alle bovenstaande redenen maken hardlopen in de kou niet per se aantrekkelijker. Op het moment dat je eigenlijk al moe bent of om wat voor reden dan ook even geen zin hebt, kan dat al snel resulteren in een negatieve mindset. Die negatieve houding kan een rondje in de kou wel degelijk zwaarder maken, want als je er eenmaal van overtuigd bent dat het toch moeilijker gaat zal dat je tijdens het lopen alleen maar tegenhouden. Uiteindelijk wordt de drempel om toch lekker buiten te gaan lopen in de kou dan alleen maar hoger.
Dus ja, hardlopen in de kou gaat moeilijker, maar met de juiste voorbereiding maak je het in elk geval een stuk makkelijker voor jezelf. En die verminderde bewegingsvrijheid, dat extra gewicht en die verhoogde luchtweerstand van je kleding maken je stiekem net een fractie sneller als de temperatuur weer stijgt en je die laagjes lekker thuis kunt laten. Daarbij, die kop warme chocolademelk heb je des te meer verdiend als je de kou hebt getrotseerd!
