Wedstrijden lopen op oudere leeftijd

Wedstrijden
Een relatief klein maar groeiend deel van dat aantal betreft mensen die tot op hoge leeftijd sporten om de strijd aan te kunnen gaan met hun leeftijdgenoten, met de klok of het meetlint. Binnen de atletiek valt iedereen vanaf de leeftijd van 35 jaar in de categorie Masters (zo ook, bijvoorbeeld, Eliud Kipchoge, de huidige wereldrecordhouder op de marathon). Deze categorie is onderverdeeld in periodes van vijf jaar. Zo valt Kipchoge in de categorie M35 (van 35 t/m 39 jaar) en wordt iemand met een leeftijd van 84 gerekend tot M80. In de uitslagen van veel grote wedstrijden wordt deze indeling gehanteerd, zodat ook oudere hardlopers in de prijzen vallen.

Ouder worden
Want ja, hoe je het ook wendt of keert: naarmate je leeftijd oploopt dan worden je prestaties minder. Hoe snel dat gaat kun je onder andere zien aan de lijsten met wereldrecords per leeftijdscategorie (zie hieronder die van de marathon en de 5000m op de atletiekbaan). Grofweg kun je stellen dat vanaf het 30e levensjaar de progressie stagneert en dat het vanaf het 35e levensjaar jaarlijks met een kleine procent afneemt. Dit komt onder andere door een afname van de VO2-max, de spierkracht, de lenigheid en het herstelvermogen. Die afname gaat met het oplopen van de leeftijd steeds iets sneller. Zo gaat het prestatievermogen van 75-jarigen met 5 procent per jaar achteruit. Opgemerkt moet worden dat hierbij grote individuele verschillen bestaan. Wie op latere leeftijd begint met hardlopen kan zich nog vele jaren verbeteren en mogelijk pas rond de 40 of zelfs de 50 jaar beginnen te plafonneren.

Hardlopers in de Master-categorie mogen dus niet verwachten dat ze hun persoonlijke records nog kunnen verbeteren. Het is al mooi als het lukt om het niveau van het jaar ervoor te benaderen. Om de tijden die je in wedstrijden op de klokken zet op hun waarde te schatten en van jaar op jaar met elkaar te vergelijken, kun je een calculator gebruiken.

Competitie
Dankzij de indeling in leeftijdscategorieën kunnen Master-atleten zich blijven meten met hun leeftijdsgenoten. Binnen de atletieksport organiseert de Atletiekunie zowel competities als Nederlandse Kampioenschappen (op de baan en op de weg) voor Masters. Bovendien worden er Europese en Wereldkampioenschappen voor Masters georganiseerd. Zowel nationaal als mondiaal worden recordlijsten bijgehouden.

Masters hoeven niet anders te trainen dan de Senioren (de categorie 20 t/m 34 jaar). Natuurlijk moeten Masters rekening houden met de afnemende belastbaarheid van pezen, botten en spieren en de toename van de hersteltijd. Meer informatie voor en over hardlopende Masters kun je vinden op atletiekunie.nl en op deze Engelstalige website.

Wereldrecords per leeftijdscategorie

Marathon
M 35 2:03:09 Eliud Kipchoge KEN 35 25/09/22 Berlin, GER
M 40 2:06:25 Ayad Lamdassem El Mouhchin ESP 40 20/02/22 Sevilla, ESP
M 45 2:14:23 Bernard Lagat USA 45 29/02/20 Atlanta, USA
M 50 2:19:29 Titus Mamabolo RSA 50 20/07/91 Durban, RSA
M 55 2:25:56 Piet van Alphen NED 55 19/04/86 Rotterdam, NED
M 60 2:36:30 Yoshihisa Hosaka JPN 60 01/02/09 Beppu City, JPN
M 65 2:41:57 Derek Turnbull NZL 65 12/04/92 London, GBR
M 70 2:54:19 Joseph Schoonbroodt NED 71 11/09/22 Visé, BEL
M 75 3:04:54 Edward Whitlock CAN 76 15/04/07 Rotterdam, NED
M 80 3:15:54 Edward Whitlock CAN 80 16/10/11 Toronto, CAN
M 85 3:56:38 Edward Whitlock CAN 85 16/10/16 Toronto, CAN
M 90 6:46:34 Ernest Van Leeuwen USA 92 06/03/05 Los Angeles, USA

W 35 2:19:19 Irina Mikitenko GER 36 28/09/08 Berlin, GER
W 40 2:22:27 Mariya Konovalova RUS 40 08/03/15 Nagoya, JPN
W 45 2:29:00 Tatyana Pozdnyakova UKR 47 13/10/02 Providence, USA
W 50 2:31:05 Tatyana Pozdnyakova UKR 50 06/03/05 Los Angeles, USA
W 55 2:48:06 Krisha Stanton AUS 56 18/05/22 London, GBR
W 60 2:52:13 Mariko Yugeta JPN 62 31/01/21 Osaka, JPN
W 65 3:07:51 Kimi Ushiroda JPN 65 15/12/19 Houfu, JPN
W 70 3:35:29 Helga Miketta GER 72 13/10/13 Essen, GER
W 75 3:53:42 Yoko Nakano JPN 76 23/11/12 Otawara, JPN
W 80 4:11:45 Yoko Nakano JPN 81 26/02/17 Tokyo, JPN
W 85 5:14:26 Betty Jean McHugh CAN 85 09/12/12 Honolulu, USA
W 90 8:53:08 Mavis Lindgren USA 90 28/09/97 Portland, USA

5000m
M 35 12:53.60 Bernard Lagat USA 36 22/07/11 Monaco
M 40 13:06.78 Bernard Lagat USA 41 20/08/16 Rio de Janeiro, BRA
M 45 14:23.6 Lucien Rault FRA 46 19/06/82 Vannes, FRA
M 50 14:52.92 Sean Wade USA 50 25/03/16 Houston, USA
M 55 15:29.7 Keith Bateman AUS 55 05/01/11 Blacktown, AUS
M 60 15:52.9h Stephen Moneghetti AUS 60 01/12/22 Melbourne, AUS
M 65 16:36.59 Alastair Walker GBR 66 13/08/22 Tullamore, IRL
M 70 18:15.53 Ron Robertson NZL 70 09/07/11 Sacramento, USA
M 75 19:07.02 Edward Whitlock CAN 75 23/07/06 Dieppe, FRA
M 80 20:20.01 José Vicente Rioseco López ESP 80 04/09/21 Pontevedra, ESP
M 85 23:51.51 Fokke Kramer GER 85 09/07/23 Liel, GER
M 90 29:28.60 David Carr AUS 90 13/10/22 Perth, AUS
M 95 39:42.52 Antonio Nacca ITA 95 04/05/19 Novara, ITA

W 35 14:33.84 Edith Masai KEN 39 02/06/06 Oslo, NOR
W 40 15:04.87 Joanne Pavey GBR 40 05/06/14 Rome, ITA
W 45 15:55.71 Nicole Leveque FRA 45 01/06/96 Angers, FRA
W 50 16:51.17 Gitte Karlshøj DEN 50 23/06/09 Århus, DEN
W 55 17:29.28 Silke Schmidt GER 55 27/06/15 Eindhoven, NED
W 60 17:59.16 Silke Schmidt GER 60 07/08/19 Wageningen, NED
W 65 20:08.17 Kathryn Martin USA 65 28/10/16 Perth, AUS
W 70 20:56.13 Angela Copson GBR 70 25/06/17 Birmingham, GBR
W 75 22:53.55 Angela Copson GBR 75 03/07/22 Tampere, FIN
W 80 25:40.14 Yoko Nakano JPN 82 12/09/18 Málaga, ESP
W 85 27:38.13 Yoko Nakano JPN 85 13/11/21 Tokyo, JPN
W 95 44:03.75 Heather Lee AUS 96 12/03/23 Homebush, AUS