Is hardlopen goed voor je hart?

Wat gebeurt er door inspanning met het hart?

De aanpassingen van het hart aan inspanning zijn opvallend. Er vindt een toename plaats van het aantal hartspiervezels. Ook het aantal bloedvaatjes en de doorbloeding van met name de linker hartkamer nemen aanzienlijk toe. Hierdoor kan het zogenaamde ‘sporthart’ ontstaan, waarbij met name de linker hartspierwand en de linker hartkamer vergroot zijn.

Wat is het nut van een sporthart?

Dit sporthart werkt veel efficiënter dan het hart van niet getrainde mensen en is dus eigenlijk een slimme aanpassing van het lichaam. Het hart is te vergelijken met een pomp en door deze aanpassingen kan het slagvolume bij inspanning (het volume dat per slag door het hart wordt rondgepompt) bij de sporter tot wel twee maal zo groot zijn als dat van een ongetraind persoon. De rusthartslag kan hierdoor ook tot wel twee keer lager zijn dan dat bij ongetrainde mensen, namelijk in de orde van 40 sl/min. De verschillen kunnen echter groot zijn tussen individuen!

Doordat dit sporthart bij inspanning veel meer bloed kan rondpompen, kan het zuurstoftransport naar de spieren veel groter zijn. Dit is een belangrijke bepalende factor voor oa de hardloopprestatie. Tijdens inspanning kan het aangepaste sporthart tot wel 40 liter/minuut bloed rondpompen! Dit is een factor 8 groter dan de normale 5 liter/minuut.

Om een sporthart te ontwikkelen is het wel van belang om intensief te trainen, of te wel, de hartslag moet significant verhogen (boven de 85% van de maximale hartslag) tijdens een deel van de training. Dit kan al binnen 6 weken zorgen voor een daling van de rusthartslag.

Is het hebben van een sporthart schadelijk?

Nee! Een sporthart is een normale aanpassing van het lichaam aan de eisen die eraan gesteld worden. Dit kan geen kwaad. Het hebben van een zeer lage rusthartslag past bij een sporthart en is niet zorgwekkend.

Maar... Duursport kan ook zorgen voor een vergroting van de linkerboezem. Daardoor kunnen er meer elektrische prikkels aanwezig zijn die het hartrime aansturen. Doordat deze prikkels op meerdere plekken worden veroorzaakt, kunnen de boezems dit niet goed verwerken. Hierdoor kunnen de boezems en de kamers van het hart minder goed samentrekken. Er ontstaan hartritmestoornissen, waarbij het bloed niet efficiënt kan worden rondgepompt, en zelfs op bepaalde plaatsen tot stilstand kan komen.

Uitgebreid Amerikaans onderzoek laat zien dat met name duursport bij mannen vanaf de leeftijd van 45 jaar het meest risicovol is voor het verkrijgen van boezemfibrilleren. Duursport wordt daarbij gedefinieerd als meer dan 3 uur per week intensief sporten. Bij een sportactiviteit van meer dan 5 uur per week op meer dan 80% van de maximale hartslag, verhoogt dat risico zelfs dramatisch met factor 10. Behoor je tot deze risicogroep? Dan is het raadzaam om minimaal elke 2 jaar een sportmedische check te laten doen.

Check, check, dubbelcheck

De meeste aanpassingen van het hart aan de sportbelasting zijn geheel normaal en gunstig ten behoeve van het doen van duursport. Wanneer er echter klachten optreden zoals hartkloppingen, onregelmatige hartslagen, plots optredende verhoging van de hartslag, duizeligheid of een onwel gevoel is het verstandig je (via de huisarts) te laten verwijzen naar de sportarts voor nader onderzoek. Via www.sportzorg.nl vind je een sportarts bij jou in de buurt.

Het is sowieso verstandig om een sportmedische keuring te laten doen wanneer je beginnend sporter bent of juist wanneer je al langere tijd sport. Dit geeft je veel nuttige inzichten in waar je staat, je belastbaarheid, welke eventuele risicofactoren je loopt en hoe je verder kunt om nóg meer uit jouw sport te halen.