Training

Vijf vragen over VO2-max en vermogen

Rob Veer Woensdag, 19 juni 2019

Veel sporthorloges en hardloopapps doen de gebruikers een veelheid aan cijfertjes cadeau, zowel tijdens als na een training. Vanzelfsprekend meten ze de tijd, geven ze je snelheid weer en maken ze je hartslag zichtbaar. Daar bovenop houden de meeste modellen het aantal hoogtemeters bij en hebben geen probleem met de registratie van je pasfrequentie en je verticale oscillatie (hoeveel je op en neer beweegt). Tussen de trainingen door kun je ze gebruiken om VO2-max te bepalen. Een recente ontwikkeling is de mogelijkheid om het vermogen tijdens de inspanning bij te houden. Over die laatste twee, de VO2-max en het vermogen, zijn veel vragen. Wij geven de antwoorden op de vijf meest gestelde.

Wat is VO2-max?

VO2-max staat voor de maximale hoeveelheid zuurstof die je per minuut per kilogram lichaamsgewicht kunt opnemen. Het wordt over het algemeen gezien als dé maat voor iemands fitheid. De waarden variëren van minder dan 30 tot ruim boven de 80 ml/min/kg.

Vermogen staat voor de hoeveelheid arbeid die iemand per tijdseenheid levert. De waarden variëren van zeer laag (als je op de bank ligt) tot bijna 3000 Watt (Usain Bolt in volle sprint).

Hoe wordt VO2-max bepaald?

Zowel de VO2-max als het vermogen kunnen in een laboratorium worden gemeten. Sporthorloges en vermogensmeters (zoals de Stryd) bepalen beide waarden op een indirecte manier. Ze gebruiken een aantal functies van de hartslagmeter (waaronder gps, hoogtemeter, hartslagmeter) en laten daar wiskundige formules op los.

Hoe betrouwbaar zijn die cijfers?

Die berekeningen van de ‘gadgets’ leveren schattingen op van de werkelijke waarden. Wil je je VO2-max (een ‘biologisch’ verschijnsel) precies weten, dan moet je daarvoor een genormaliseerde inspanningstest doen, inclusief ademgasanalyse. In vergelijking met de waarden uit het laboratorium zijn de schattingen van beide niet erg nauwkeurig. Zo is de betrouwbaarheid van de waarde voor het vermogen (een begrip uit de natuurkunde) direct afhankelijk van de nauwkeurigheid van de gegevens die in de berekening worden betrokken.

Wat heb je er aan tijdens de training?

Veel fietsers gebruiken tegenwoordig tijdens hun rit een vermogensmeter. Hun trainingszones zijn vaak ingedeeld ‘op vermogen’. De betrouwbaarheid is goed, omdat het vermogen direct wordt bepaald met de kracht die de fietser op de pedalen (of de achternaaf) uitoefent. Voor hardlopers zijn de waarden minder nauwkeurig en daarom (nog) niet geschikt als instrument om de trainingsintensiteit te doseren. De VO2-max is een waarde voor de fitheid en wordt niet gebruikt tijdens de training.

Wat heb je eraan na de training?

Op basis van allerlei informatie, waaronder lichaamsgewicht, trainingssnelheid en hartslag, bepaalt je sporthorloge de waarde van je VO2-max. Als je dat regelmatig doet, en je negeert de schommelingen die daarbij optreden, dan zegt de ontwikkeling (de trend) van de VO2-max waarden wel iets over je fitheid. Hoe hoger je VO2-max, des te hoger je fitheid. Raak echter niet in paniek als die waarde op een dag 5 lager is dan de dag ervoor. Dat betekent echt niet dat je fitheid opeens is gekelderd!

Ook de cijfertjes en grafieken van de vermogenswaarden kun je na een training analyseren, en vergelijken met die van vorige trainingen. Is je snelheid bij een bepaald vermogen hoger? Dan is dat een aanwijzing dat je efficiënter bent gaan lopen.