Hardlopen in de bergen

Dinsdag, 14 maart 2023
Hardlopen in de bergen

De aantrekkingskracht van de bergen is groot. Misschien ben je een van de honderdduizenden die in de winter naar de Alpen trekken. Hoe fijn is het om je daar met de skilift omhoog te laten hijsen en dan op de ski’s of een snowboard naar beneden te glijden. What goes up must come down.

Ook later in het jaar, als de skipistes gesloten zijn, zoeken veel mensen de berghellingen op. De pieken en dalen worden dan het domein van de wandelaars en, zeker de laatste jaren, van hardlopers.

Hardlopen in de bergen is anders dan gewoon hardlopen. Echt anders. Al kun je op het vlakke asfalt nog zo goed uit de voeten, hardlopen in de bergen is different cook. Het is een aparte discipline, met eigen wedstrijden, klassementen en kampioenschappen. Het NK Skyrunning bijvoorbeeld, wordt niet door de Atletiekunie, maar door de NKBV - de Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging – georganiseerd. Hardlopen in de bergen vraagt ander materiaal, andere training en een andere techniek. Wil je het eens proberen? Hardlopen.nl maakt je wegwijs. Welkom in de wereld van de hoogtemeters!

Materiaal

Om te beginnen heb je andere schoenen nodig. Bijna alle merken hebben trailschoenen in hun assortiment. De zool is extra geprofileerd en moet je op elke ondergrond goede grip geven. Zool en bovenwerk moeten supersterk zijn, om klappen op te vangen en stabiliteit te geven. Je hebt een comfortabel zittende rugzak nodig om jezelf onderweg van water en eten te kunnen voorzien. Het kan zijn dat je op lastige parkoersen stokken wilt gebruiken.

Training

Lopen in de bergen is zelfs voor de specialisten een mix van hardlopen en wandelen. Sommige delen van de route zijn simpelweg te steil, te technisch of te gevaarlijk om hardlopend af te leggen.

De basis van de training voor berglopers is: trainingsuren maken en veel hoogteverschillen opzoeken. Ga dus op zoek naar trappen, viaducten, bruggen en heuvels in je omgeving. Loop omhoog. En omlaag. En weer omhoog. En weer omlaag.

Stop niet meteen al je trainingen vol met klimmen en dalen. Begin met één zo’n training in de week. Je kunt duurwerk doen, in de vorm van een vaartspel door heuvelachtig terrein. Wil je het wat intensiever doen, loop dan twintig keer een lange trap op en neer of pak een aantal heuvelsprintjes op een viaduct. Bouw het geleidelijk op en denk daarbij niet in weken, maar in maanden en kwartalen. Bij gebrek aan heuvels kan een loopband uitkomst bieden voor wie toch een helling op wil lopen.

Heb je wat ervaring opgedaan, overweeg dan om eens een weekendje te gaan trainen in Zuid-Limburg, de Waalse Ardennen, het Duitse Harz-gebergte of de Franse Vogezen. Heb je wat meer tijd beschikbaar, dan kun je de Alpen of de Pyreneeën opzoeken om mooie trails en lange hikes te maken.

Krachttraining is noodzakelijk, een paar keer per week. Richt je training op het verbeteren van je stabiliteit (je core en je enkels) en het sterker maken van de klimspieren (met name de quadriceps en bilspieren).

Techniek

De techniek van hardlopen in de bergen is niet in één model te gieten. Daarvoor is het van te veel factoren afhankelijk, zoals de steilheid van de helling, de ondergrond en je loopsnelheid. De ene helling van 8% is de andere niet: het maakt veel verschil of het een droog karrespoor is, een spekglad modderpad met boomwortels of een singletrack over de rotsen met losse stenen. Bovendien spelen je conditie en ervaring mee, net als de duur van de inspanning en, uiteraard, of je omhoog of naar beneden loopt. Altijd geldt: ga uiterst zuinig met je krachten om, loop met korte pasjes en een hoog beenritme.

Techniek: Omhoog

Loop je omhoog, houd de romp dan ietsjes voorover. Je hoofd is rechtop, de blik gericht op het pad enkele meters voor je. Kijk af en toe wat verder om te weten wat je te wachten staat. De landing is vooral op de voorvoet. De benen zijn gebogen en bij de afzet is de knie nagenoeg gestrekt. Beperk de strekking van de enkel bij de afzet (geen toe-off), laat de bilspieren en quadriceps het werk doen. Er is een goede knie-inzet van het voorste been. Ga echter niet met sprongen, maar met kleine, efficiënte pasjes omhoog. Probeer de pasfrequentie tijdens de klim min of meer constant te houden. Je doseert je loopsnelheid met de lengte van de passen. De armen bewegen dicht langs je lichaam en ondersteunen het beenritme.

Ga zuinig om met je energie, blijf uit het rood en schroom dus niet om over te gaan op wandelen als je merkt dat de ademhaling te diep gaat of de benen verzuren. Je kunt stokken gebruiken om je evenwicht te bewaren. Ze maken het mogelijk om je armkracht te gebruiken bij het omhooglopen. Wil je genieten van het uitzicht of even wat eten en drinken: neem geen risico en stop op een veilige plek. En heb je tegenliggers? Omhooglopers krijgen voorrang van de afdalers.

Techniek: Omlaag

Anders dan bij het fietsen vraagt het afdalen veel energie. Het is absoluut geen rustmoment! De romphouding en je voetlanding zijn de snelheidsregelaars. Om af te remmen leun je licht achterover, land je wat meer op de hielen en maak je de pasjes kleiner. De benen blijven licht gebogen, er is geen knie-inzet. De belangrijkste functie van de armen is nu het evenwicht bewaren. Daarom zijn ze wat minder gebogen en bewegen de ellebogen zich verder van de romp. Berucht is de spierpijn tijdens en na een afdaling, vooral in de quadriceps. Deze heeft te maken met het zogenoemde excentrische karakter van de spieracties. Normaalgesproken worden spieren korter als je ze aanspant; tijdens een afdaling worden ze juist langer en dat zorgt voor meer spierschade. Concentreer je op het pad voor je en anticipeer op bochten en obstakels. Ga over op wandelen als je geen goede controle over je snelheid kunt houden, of als het erg technisch of gevaarlijk wordt.

Je kunt stokken gebruiken als extra ondersteuning van je balans. Zijn er tegenliggers? Als afdaler moet je aan de kant gaan om de omhooglopers niet te hinderen.

Veiligheid

Hardlopen in de bergen kent veel risico’s. Struikel- en glijpartijen komen vaak voor en je kunt daarbij lelijk terecht komen. Soms bevind je je in verlaten en onherbergzaam gebied. Het weer kan onverwacht omslaan. Je kunt niet alles voorkomen, maar je kunt je wel goed voorbereiden. Een rugzak is noodzakelijk. Zorg voor ruim voldoende eten en drinken. Neem warme kleding mee. Laat anderen weten waar je gaat lopen en wanneer je ongeveer terug denkt te zijn. Neem je opgeladen (!) telefoon mee. Bestudeer vooraf je route en check de weersvoorspelling. Als je lange tochten wilt maken is het zinvol eerst een cursus navigeren te volgen.

Voor cursussen, stages, tips en mooie verhalen kun je terecht op de website van mudsweattrails.

En mocht je interesse gewerkt zijn voor het NK Skyrunning? Kijk dan hier

Ultrarun Trailrun