Bloeddonor zijn en hardlopen. Een goede combinatie?

Mirjam Steunebrink
Mirjam Steunebrink Woensdag, 7 november 2018
Bloeddonor zijn en hardlopen. Een goede combinatie?
Als hardloper ben je je vaak bewust van je gezondheid en welbevinden en weet je hoe belangrijk een fit lijf is. En dit gun je ook anderen. Hoe mooi is het dan om een ander te helpen door wat bloed af te staan! Maar je wilt ook niet dat je prestaties achteruitgaan door de bloeddonaties. Mirjam Steunebink, medisch expert en sportarts van Hardlopen.nl, geeft deze week hierover gerichte adviezen.

Bloed doneren

Per keer wordt ongeveer een halve liter bloed afgenomen. Dit is 10% van het circulerend bloedvolume van een gemiddelde sporter. Best veel dus! Het duurt dan ook altijd één of meerdere weken voordat het gedoneerde bloed weer is aangemaakt. De rijpingsduur van een nieuwe rode bloedcel duurt namelijk ongeveer 6 weken. Voordat het zover is, is er een verminderd herstel- en prestatievermogen.

Jouw training moet hierop dus tijdelijk worden aangepast. De dag dat je bloed geeft kun je het beste niet gaan trainen. De dagen erna doe je liever geen snelheidswerk of lange duurloop. Daarbij moet je extra in de gaten houden hoe je je voelt tijdens en (de dag) na de training. Het is dus niet verstandig bloed te doneren vlak voor een belangrijke wedstrijd of in een zware trainingsperiode.

Herstelperiode

Hoe lang de herstelperiode is na een bloeddonatie is voor iedere sporter anders en hangt bijvoorbeeld af van de ijzervoorraad die je hebt. Veel intensief trainende sporters hebben al wat eerder een ijzertekort dan niet-sporters, onder andere door het verlies van ijzer tijdens het zweten. Daarom kan het voor sporters echt een probleem zijn om naast hun intensieve training twee keer per jaar een halve liter bloed te geven. Reden vaak om van bloeddonatie af te zien.

Plasma doneren

Maar er is ook een andere vorm van donorschap, waarbij er geen verhoogde kans is op het ontstaan van bloedarmoede. Namelijk het doneren van bloedplasma. Ook daaraan is een grote behoefte. Bij deze vorm van donatie wordt door middel van plasmaferese alleen het plasma (het vochtgedeelte van het bloed) afgenomen. De bloedcellen worden weer teruggebracht in de bloedbaan van de donor. Dit verkregen plasma kan vervolgens in zijn geheel aan patiënten worden toegediend of er kunnen stollingseiwitten en afweerstoffen uitgehaald worden die van (levens)belang zijn.

Plasmadonor zijn is minder belastend voor het lichaam dan een reguliere bloedafname, omdat de donor de bloedcellen (en dus ook het ijzer) weer terugkrijgt. Je raakt alleen ruim een halve liter plasma (vocht) kwijt. Dit is met drinken binnen enkele uren weer aangevuld. De afgestane eiwitten zijn binnen 24 uur alweer aangemaakt zodat je na een dag alweer intensief kunt trainen. In principe kunnen sporters dus zonder nadelen voor hun trainingsopbouw of wedstrijd plasmadonor worden!

Een mooie manier dus om ook als actieve sporter een vuist voor een ander te kunnen maken want er is nog altijd een enorme behoefte aan nieuwe donoren.

Voor meer informatie over bloed- en plasma doneren kun je kijken op de website van de bloedbank www.sanquin.nl

Lichaam
Mirjam Steunebrink
Geschreven door

Mirjam Steunebrink

'Mirjam Steunebrink (45 jaar) is sportarts bij het Martini Sportmedisch Centrum in Groningen. Daarnaast is zij bondsarts bij het langebaan schaatsen, waarbij zij meegaat naar internationale wedstrijden. Zelf is zij gepassioneerd (ultra/berg)loper en momenteel in voorbereiding voor een halve Ironman voor KiKa