Wat kun je doen met je oude hardloopschoenen?

Wie veel kilometers loopt, verslijt heel wat schoenen. Jaarlijks belanden zo honderdduizenden hardloopschoenen bij het restafval. Niet nodig, want in veel gevallen kunnen je schoenen worden opgelapt of zelfs als grondstof dienen voor een nieuw product.

Een tweede leven

Als hardloper ben je veeleisend zodra het op schoenen aankomt; voldoende ondersteuning en demping zijn belangrijk voor je loopcomfort. Als deze hardloopspecifieke kwaliteiten na verloop van tijd afnemen, betekent dit niet dat je schoenen niet meer bruikbaar zijn. Leger des Heils Reshare is een van de organisaties die schoenen inzamelt. Ook hardloopschoenen kunnen zo bijvoorbeeld een tweede leven krijgen als sneaker. “Bij ieder paar schoenen dat via de kledingcontainers van Reshare binnenkomt, wordt bepaalt wat de staat van het product is,” vertelt Marlies Smedinga van Leger des Heils. “Als de kwaliteit goed genoeg is, verkopen we het in onze Reshare Stores. Heeft een schoen een opknapbeurt nodig? Dan zetten we deze door naar een van onze partners, waar krassen en vlekken worden hersteld en de zool eventueel wordt vervangen.”

Recyclen

Toch belanden veel van de schoenen die worden ingezameld bij het restafval. Danny Pormes, eigenaar van Runners World Hoorn, zag het gebeuren in zijn eigen hardloopspeciaalzaak. “Schoenen werden ingezameld vanuit duurzaamheidsoverwegingen, maar recyclen gebeurde eigenlijk niet. Het grootste deel werd doorverkocht aan derdewereldlanden, waar de schoenen alsnog op een vuilnisberg belanden,” vertelt Pormes. “Het verbaasde me dat niemand zich bezighield met het recyclen van hardloopschoenen.”

Het recyclen van een schoen is niet eenvoudig door de combinatie van verschillende materialen zoals textiel, leer, rubber en ijzer. De eerste stap in het recycleproces is dan ook het scheiden van de materialen. Dat werd een experimentele ontdekkingstocht voor Pormes, waarbij hij op zoek ging naar een manier om een hardloopschoen zo goed mogelijk uit elkaar te halen. “Ik warmde hardloopschoenen op in een magnetron, kookte ze in een snelkookpan en heb ze bewerkt met een tondeuse. Ik wilde de beste manier vinden om de verschillende materialen van elkaar te scheiden.”

Uiteindelijk wist Pormes een machine te ontwikkelen waarmee schoenen uit elkaar worden gehaald om de materialen vervolgens om te zetten in herbruikbare grondstoffen. Die schoenrecyclemachine staat in een loods in Heerhugowaard en is onderdeel van het bedrijf FastFeetGrinded. De machine wordt omringd door containers vol afgedankte schoenen en dozen met restpartijen die wachten om verwerkt te worden. Het aantal schoenen dat door de recyclemachine verwerkt wordt, is in de acht jaar dat het bedrijf bestaat gegroeid tot 2500 per uur. “Het textiele bovenwerk, de rubberen zool en andere materialen zoals foam, boost of gel worden door de machine van elkaar gescheiden. Dit sorteren we per schoenenmerk, omdat zij alleen het eigen materiaal hergebruiken,” vertelt Pormes. “Toch komt het ook vaak voor dat bedrijven het materiaal niet terugnemen. Het recyclen van materialen is vaak duurder dat het opnieuw ontwikkelen ervan. Dat zit verduurzaming in de weg.”

Honderd procent van het materiaal waar een schoen uit bestaat, wordt bij FastFeetGrinded verpulvert tot kleine grondstofkorrels. Deze worden al op grote schaal ingezet om kinderspeelplaatsen en voetbalcourts te ontwikkelen. Het liefst zou Pormes zien dat de grondstoffen zoveel mogelijk worden ingezet om nieuwe schoenen te produceren. “Als de schoen een land zou zijn, is het de nr. 14 van de wereld wat CO2-uitstoot betreft. Door het materiaal te hergebruiken, kun je 24 procent van de CO2-uitstoot die vrijkomt bij de productie van een schoen besparen.”