Zo houd je nieuwe gewoontes vol

Je bent de hele supermarkt doorgeploegd en je hebt je netjes aan je boodschappenbriefje gehouden. Kom je bij de kassa aan, word je toch nog nét even verleid om die tussendoorreep mee te pakken. Ziet er gezond uit. Maar op de achterkant van de verpakking vind je toch een hoop suikers… Je oerbrein is weer blij (eventjes dan), je mensbrein baalt. Je bent namelijk bezig met minder suiker eten.

Kun je het jezelf aanrekenen als je toch even snel die aanbieding koopt bij het afrekenen aan de kassa? Niet helemaal. Onze instincten willen namelijk zoet en de industrie speelt hier gretig op in.

Hoe het oudste deel van onze hersenen ons (eet)gedrag bepaalt

Je oerbrein is het oudste deel van je brein. Het werkt met instincten en emoties, reageert het meest dierlijk en het minst ‘beleefd’. Het is vooral bezig met overleven. Energie sparen is daar een onderdeel van. Je oerbrein heeft daarom een voorkeur voor zoet en calorierijk eten, en gaan zitten als je genoeg gegeten hebt.

Het mensbrein is het jongste deel van je brein. Het is rationeel, laat je weloverwogen beslissingen nemen en analyseert problemen. Het mensbrein kun je zien als één grote rem op je instincten en emoties. Zonder mensbrein zou je een speelbal zijn van je instincten.

Heb je een druk leven en ervaar je regelmatig stress, dan domineert het oerbrein. Misschien herken je ook dat je bij veel stress veel meer de neiging hebt om zoet te eten. Vroeger was de omgeving zo ingericht dat we fit bleven; er bestond geen kant-en-klaar voedsel en frisdrankautomaten, we moesten wel bewegen om eten te krijgen en er waren veel minder prikkels dan nu. In onze huidige maatschappij moet je zelf veel meer ‘aan de bak’ voor je gezondheid.

Hoe pak je het aan?

Stel: je wil minder suikers eten en starten met hardlopen. Concreet gezien wil je frisdrank vervangen door water en thee, en ook van die bokkenpootjes wil je af. Over drie maanden wil je vijf kilometer kunnen hardlopen. In de praktijk zien we dat het vaak een maand kost om een nieuwe gewoonte aan te leren.

Bewustwording is het halve werk

Het helpt als je je bewust bent van je oerbrein en de manieren waarop onze omgeving ons continu verleidt om te gaan zitten en te snacken. Belangrijk daarbij is dus een stukje kennis. Weet bijvoorbeeld waarom je suiker beter kunt laten staan: het geeft minder schommelingen in je bloedsuikerspiegel, een beter energieniveau en darmflora, het is goed voor je tanden én je gewicht. Weet dan hoe je het aan kunt pakken: ingrediënten bekijken op verpakkingen en vers koken bijvoorbeeld. Zo help je je mensbrein om alles te analyseren en weloverwogen beslissingen te nemen.

Stel kleine doelen, zoals bokkenpootjes vervangen door een handje noten. Pas je omgeving waar nodig aan en zorg voor een buddy, zodat je elkaar kunt stimuleren om vol te houden. Heb ook een hoop lol in het proces. Een keertje zondigen hoort daar natuurlijk ook bij, zolang je dat maar bewust doet. Dat houdt het leuk. De weg van de meeste weerstand is niet de makkelijkste, maar zorgt op de lange termijn voor een fitter en energieker leven én niet onbelangrijk; een nieuwe gewoonte.