Wat kun je beter drinken: koffie of thee?

Na water zijn koffie en thee de meest gedronken dranken in Nederland. Gemiddeld worden er 4,1 koppen koffie per dag gedronken, tegenover 3,2 koppen thee per dag. Koffie en thee (zonder suiker en melk) bevatten vrijwel geen calorieën en passen daarom beiden in een gezond voedingspatroon.

Wat is beter voor je gezondheid?

Beide dranken hebben zijn voordelen. Het drinken van zwarte koffie op een lege maag kan de stofwisseling verhogen, waardoor het kan helpen bij het verliezen van overtollige kilo’s. Daarnaast vertragen de antioxidanten in koffie het verouderingsproces en lijken koffiedrinkers minder kans te hebben op ontwikkeling van dementie en leververvetting. Maar wie veel koffie drinkt (meer dan vier kopjes per dag) heeft een groter risico op aderverkalking, een beroerte of een hartinfarct. Hoe je jouw koffie bereidt, is ook van belang voor de gezondheidsvoordelen die je ervan plukt. Koffie gezet met koffiecups of een cafetière bevat namelijk cafestol, wat het slechte cholesterol verhoogt. Filterkoffie is de gezondste keuze en bevat nauwelijks cafestol. Houd ook rekening met suikers en vetten die je terugvindt in een cappuccino of latte met volle of gezoete melk.

Theedrinkers hebben gemiddeld een lagere bloeddruk, betere cholesterolwaarden en een lager risico op een hartinfarct. Bovendien bevatten zwarte en groene thee flavonoïden, een krachtige antioxidant die je gezondheid bevordert. Ook lijkt het drinken van zwarte en groene thee het risico op diabetes type 2 te verlagen. En hoewel de cafeïne rush bij thee misschien minder is, blijft de energiedip je ook bespaard!

Beter presteren door cafeïne

Een belangrijk bestanddeel van beide dranken - meer in koffie dan in thee - is cafeïne. Hoeveel cafeïne een kop koffie of thee bevat, hangt af van hoe sterk deze is gezet en de grootte van de kop. Gemiddeld bevat een kop koffie van 125 ml twee tot drie keer zoveel cafeïne (60 mg) als een kop zwarte (30 mg) of groene thee (20 mg). Neem je een dubbele espresso, dan zit je al aan 120 mg cafeïne.

Bij een kleine hoeveelheid, bijvoorbeeld met het drinken van 1 à 2 kopjes koffie, verbetert cafeïne de concentratie en prestatie en verdrijft het vermoeidheid. Ook verbetert cafeïne een klein beetje het geheugen, alertheid en motivatie. Door cafeïne op het juiste moment in te nemen – de concentratie cafeïne piekt in dertig tot zestig minuten na inname en is effectief gedurende drie tot vier uur – kun je als hardloper dus profiteren van deze effecten. Bovendien kan cafeïne het brandstofverbruik tijdens inspanning verhogen en de spiersamentrekking vlotter laten verlopen. En ook niet onbelangrijk: cafeïne stimuleert de afbraak van vetten tot vrije vetzuren, waardoor zuiniger kan worden omgesprongen met de glycogeenvoorraad. Dit is met name waardevol voor lange afstandslopers die op lage intensiteit lopen.

Niet alleen maar positief

Maar er zit ook een keerzijde aan de consumptie van cafeïne. Zo remt de stof de opname van een aantal belangrijke voedingsstoffen (zoals ijzer) en kan ze de slaap - en daarmee het herstel - verstoren. Te veel van dit stimulerende goedje kan bovendien negatieve effecten teweegbrengen, zoals rusteloosheid, hartkloppingen, hoofdpijn en slaapproblemen. Hoeveel cafeïne je kunt verdragen, verschilt sterk per persoon. Je genen bepalen hoe goed je lichaam cafeïne afbreekt. De aanbevolen hoeveelheid cafeïne is één tot drie milligram per kilogram lichaamsgewicht per dag. Ben je gevoelig voor cafeïne? Dan zijn cafeïnevrije koffie en thee een goed alternatief.

Voor uitdroging door cafeïne hoef je niet bang te zijn. Het lichaam verliest namelijk niet méér vocht door het drinken van bijvoorbeeld koffie, maar wel sneller. Cafeïne stimuleert de nieren, wat verklaart waarom het na een kopje koffie vaak niet lang duurt totdat je moet plassen.