Voeding

De voordelen van een balansdag tijdens de feestdagen

Voedingsacademie Donderdag, 21 december 2023

‘Je komt niet aan tussen kerst en oud en nieuw, maar tussen oud en nieuw en kerst’, is een gevleugelde uitspraak. En inderdaad geniet vooral tijdens de feestdagen van de kookkunsten van vrienden of familie. Inclusief de toetjes. Daarna pak je je gezonde voedingsgewoonten weer op. Een manier om dat te doen is met een balansdag.

Balansdag?

Het voedingscentrum heeft de balansdag in het leven geroepen als een methode om overgewicht tegen te gaan. Tijdens een balansdag eet je een dag ‘minder’ ter compensatie van een dag waarin je ‘meer’ at, in de zin van calorieën. Dus stel, op zaterdag is je calorie inname te hoog door bijvoorbeeld een paar oliebollen en een glas champagne, de volgende dag compenseer je dat door minder calorieën te eten.

Op zich is het idee goed; je let gewoon iets beter op je voeding na een dag waarin je te veel hebt gegeten. Bovendien kun je de volgende dag dat kerstkransje prima afslaan met het argument dat je een balansdag hebt. Veel mensen kennen die term wel.

Het enige minpunt vind ik alleen de insteek qua calorieën. Moet je dan namelijk ook een balansdag inlassen als je een dag veel calorieën hebt gegeten doordat je drie avocado’s at, een zak ongebrande noten en een moot zalm? Allemaal vetrijke – en dus calorierijke – voedingsmiddelen. Maar wél vol voedingsstoffen.

Wat mij betreft dopen we de balansdag dus als volgt om; van een dag waarin je veel bewerkte en suikerrijke producten at naar een dag waarin je vooral veel onbewerkte producten eet. Of in elk geval producten met zo veel mogelijk voedingsstoffen.

Maar hoe ziet zo’n balansdag er qua voeding dan uit?

Eet niet zo zeer minder, maar vooral minder vaak per dag. Denk aan maximaal drie maaltijden per dag vol met onbewerkte producten. Zoals; groente, fruit, ongebrande noten, avocado, peulvruchten, ei, kip, vis, olijfolie, volkoren granen als quinoa, havermout of zilvervliesrijst bijvoorbeeld. Een snee volkoren brood ter aanvulling kan natuurlijk ook prima. Laat pakjes of zakjes, suikerrijke producten, producten met een hele waslijst aan ingrediënten of alcohol staan.

Ontbijt bijvoorbeeld met yoghurt naturel of havermoutpap en een flinke hand ongebrande noten en een stuk fruit. Of een omelet met groente, eventueel aangevuld met een volkoren boterham. Lunch met een kleurrijke salade van gegrilde groente en quinoa, of een salade met veel rauwkost. Vul die aan met ei, noten, peulvruchten, kip of vis en een eetlepel olijfolie als dressing. Een zelfgemaakte soep is ook heerlijk als lunch. ’s Avonds kun je denken aan kip, vis, tempeh, peulvruchten en minimaal twee verschillende soorten groente. Eventueel aangevuld met volkoren pasta of zilvervliesrijst. Al deze voorbeelden bevatten zowel vezels, eiwitten als gezonde vetten en geven je een lang verzadigd gevoel na je maaltijd. Zo snak je minder snel naar suikerrijke tussendoortjes.

Wat zijn hier de voordelen van voor een hardloper?

Een balansdag is een mooie stimulans om extra op gezonde voeding te letten. Je voelt je niet schuldig als je een keer ongezonder hebt gegeten. Je geniet van die momenten, en de volgende dag besteed je gewoon extra aandacht aan je voeding. Zo blijft je gewicht in balans. Dat is handig voor hardlopers, maar eigenlijk voor iedereen. Wat mij betreft eet je trouwens elke dag die drie goed voedende maaltijden met veel vezels, eiwitten en gezonde vetten. Dat is de basis. En soms laat je het eens los als je op een feestje bent bijvoorbeeld. En natuurlijk; kijk eens of je op een balansdag een paar kilometer extra kunt hardlopen.