Waarom is hardlopen verslavend?

Dat zeggen we dan vaak wel gekscherend tegen elkaar, maar is dat ook echt zo? En als dat zo is, waarom dan? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja, hardlopen kan verslavend zijn. En hoe grappig dat ook lijkt, het kan een serieus probleem worden. Hardlopen heeft namelijk hetzelfde effect in je hersenen als heroïne en kan dus ook afkickverschijnselen met zich meebrengen als je ineens stopt.

Lichaamseigen opium

Heel eerlijk gezegd is hardlopen tijdens sommige trainingen behoorlijk zwaar en pijnlijk. Vaak zijn dat ook de trainingen die je het liefst – tijdens het trainen – zo snel mogelijk afmaakt en vergeet. Maar het is juist op de momenten dat je longen branden en het benen het uitschreeuwen van verzuring dat je in de zogenaamde ‘runner’s high’ kunt belanden. Hoe tegenstrijdig het ook klinkt: op het moment dat je denkt dat je echt niet meer kunt, hebben je hersenen een trucje achter de hand waardoor je ineens in een roesachtige staat terecht lijkt te komen en je pijn verdoofd wordt. Hoe komt dat eigenlijk?

Tijdens het hardlopen, vooral als je helemaal tot de max gaat, worden er in je hersenen hormonen aangemaakt. Vooral endorfine speelt een grote rol in het verslavingsaspect. Het is eigenlijk een soort opium dat door het lichaam wordt aangemaakt tijdens extreme inspanningen, en dus ook tijdens het hardlopen. De concentratie van dit zogenaamde gelukshormoon stijgt, vooral op de plek van waaruit pijn en emoties worden aangestuurd in je hersenen, waardoor endorfine verdovend en pijn onderdrukkend werkt.

Meer, verder, sneller

De aanmaak van deze hormonen verschilt per persoon. Waar sommige mensen al na 30 minuten het euforische effect van de verhoogde endorfine-concentratie ervaren, duurt het bij lange afstandslopers soms wel 90 minuten voordat het effect merkbaar is. En dan is er nog een groep mensen die dit gevoel niet of nauwelijks krijgen. Bij de eerste twee groepen mensen zorgt het gelukzalige gevoel dat ze tijdens en/of vlak na de training ervaren voor een drang om steeds weer verder, langer of sneller te lopen.

Omdat een runner’s high door de hogere concentratie endorfine vooral merkbaar is als je jezelf tot het uiterste pusht, is het op de lange termijn voor je lichaam niet houdbaar om dit gevoel bij elke training na te streven. Daarnaast brengt een echte hardloopverslaving – die door het eindeloos najagen van de endorfine-rush wordt veroorzaakt – negatieve mentale en sociale effecten met zich mee. Daarin verschilt een hardloopverslaving niet van andere verslavingen.

Toch heeft het verhoogde endorfine-niveau in je hersenen niet alleen maar negatieve gevolgen. Het helpt bijvoorbeeld bij het verminderen van angsten en angststoornissen. Daarnaast verlaagt hardlopen – en de endorfine die daarbij vrijkomt – het risico op een depressie, en heeft het een positief effect op mensen met depressieve gedachten. Gelukkig heeft hardlopen ook nog een heleboel andere gezondheidsvoordelen, waardoor deze ‘verslaving’ een stuk gezonder is dan andere verslavingen. Dus, pak gerust je hardloopschoenen weer uit de kast, maar houd jezelf een beetje in de hand. Het is echt niet erg om soms een training te missen, en je familie en vrienden verdienen af en toe ook wat aandacht.