Zo komt het tractus iliotibiaalband frictie syndroom nogal eens voor bij hardlopers. De tractus iliotibialis is een peesband die vanaf je bekken over de zijkant van je knie tot je onderbeen loopt. De belangrijkste taak van deze band is stabiliteit geven aan het been. Lukt dat niet, bijvoorbeeld door overbelasting of spierzwakte, dan kunnen klachten ontstaan aan de zijkant van de heup en/of de knie. Zie ook het artikel over de lopersknie.
Slijmbeursontsteking van de heup
Een andere veel voorkomende oorzaak voor heupklachten bij hardlopen is de slijmbeursontsteking van de heup (ook wel bursitis trochanterica geheten). Deze klacht komt voor wanneer de slijmbeurs beschadigd, geïrriteerd of ontstoken raakt. De slijmbeurs fungeert normaal gesproken als een soort glij-kussen voor spieren en pezen die over de heup heen lopen. Sommige houdingen, bewegingen of ziekteprocessen kunnen constante wrijving of druk op de slijmbeurs veroorzaken, waardoor zich een slijmbeursontsteking ontwikkelt. Daardoor kunnen de spieren en pezen niet meer soepel hun werk uitvoeren en ontstaat pijn ter plaatste van de ontstekingsreactie in de bursa.
Er zijn zeer veel factoren die een slijmbeursontsteking van de heup kunnen veroorzaken. De meest voorkomende zijn:
- Het herhaaldelijk een heuvel of trap op- en afrennen
- Onjuiste houding
- Direct trauma (een klap of val op de zijkant van de heup)
- Spierzwakte
- Beenlengteverschil
- Botuitsteeksels op de heup
- Ziektes zoals reumatische gewrichtsontsteking, jicht, psoriasis of een schildklieraandoening
- Heupslijtage
Door de slijmbeursontsteking van de heup ontstaat een pijnreactie aan de buitenkant van heup, dij, bil of buitenkant van het been. De pijn verergert vaak bij hardlopen, maar ook bij wandelen en traplopen en bij het liggen op de aangedane zijde. Vaak ontstaan er meer klachten bij het omhoog komen vanuit een lage stoel of autostoel en als het been naar de zijkant wordt opgetild.
De diagnose wordt gesteld via een zorgvuldig uitgevraagde anamnese tezamen met een gericht lichamelijk onderzoek. Soms is het nodig een röntgenfoto en/of echo aan te vragen.
Hoe te behandelen?
De behandeling bestaat in eerste instantie uit rust, koelen en soms het geven van ontstekingsremmende medicatie, bijvoorbeeld middels een echogeleide injectie met corticosteroiden. Vervolgens is het belangrijk om flexibiliteit en kracht te verbeteren. Ook is het relevant aandacht te besteden aan een goede looptechniek. Als je knie bijvoorbeeld steeds naar binnen draait tijdens het hardlopen kan dit klachten in de hand werken. Nogal eens is zwakte van de heup- en bilspieren hier oorzakelijk in en heeft een gericht oefenprogramma van deze spiergroepen veel effect. Daarnaast kan beenlengte verschil, het hebben van X- of O- benen en afwijkingen van de voeten (holvoeten, platvoeten) oorzakelijk zijn en moet dit meegenomen worden bij het lichamelijk onderzoek.
Piriformissyndroom
Ook bilklachten ten gevolge van het piriformissyndroom uiten zich nogal eens in klachten van de heupen. Zie hiervoor dit artikel.
Wat te doen bij heupklachten tijdens het hardlopen?
Pas je trainingen aan op basis van de pijn. Bij meer zeurende klachten na het lopen heb je teveel gedaan. Doorlopen kan ervoor zorgen dat de klachten langer blijven bestaan. Soms is het nodig geheel rust te nemen gedurende enkele dagen of weken.
Ga alvast aan de slag met oefeningen zoals het trainen van bilspieren, heupspieren en beenspieren. Rek regelmatig de tractus iliotibialis, de piriformis en de beenheffers. Doe core-stability oefeningen en pas je looptechniek aan (korte snelle pas, mid-voorvoetlanding). Zorg voor goed dempend schoeisel en loop niet op versleten hardloopschoenen. En nog belangrijker: zorg voor een rustige opbouw van de loopbelasting met voldoende hersteltijd tussen de trainingen door. Overbelasting ontstaat vaak door te snel te veel te willen doen. Luister goed naar je lichaam en stel je schema waar nodig bij!
Bij aanhoudende klachten: ga naar de sportarts bij jou in de buurt voor een goede diagnose en een gericht actieplan. Adressen vindt je op www.sportzorg.nl.
