Jongeren en lange afstanden: goed idee?
Hoewel voetbal, fitness en zwemmen nog steeds de meest populaire sporten zijn onder kinderen tot 18 jaar, lijkt hardlopen een inhaalslag te maken in deze leeftijdsgroep. En dan met name de wat langere afstanden (5 en 10 km). Maar is het ook verantwoord om je als jongere al aan langere afstanden te wagen?
Sporten en bewegen is onmisbaar voor de groei en lichamelijke ontwikkeling van kinderen. Het draagt bij aan de gezondheid en het verbetert de lenigheid, balans, coördinatie, kracht, reactietijd en het zelfvertrouwen. De trainingen moeten dan wel afgestemd worden op de belastbaarheid van kinderen en het feit dat zij met name in de puberteit gevoeliger zijn voor het oplopen van blessures.
In de praktijk blijkt echter vaak dat kinderen getraind worden op een wijze die bestemd is voor volwassenen. Ook nemen kinderen deel aan wedstrijden die voor volwassenen zijn bedoeld. Hoewel het in Nederland niet veel voorkomt, en de minimumleeftijd om deel te nemen aan een marathon meestal is vastgesteld op 18 jaar, zijn er in Amerika voorbeelden van jonge kinderen die marathons lopen. Maar kan het kwaad, die lange afstanden die jonge kinderen afleggen? Uit onderzoek is bekend dat de hartlongcapaciteit van (gezonde) kinderen voor de puberteit geen beperking is voor duursporten zoals hardlopen. Integendeel, de fitheid zal vergroten bij aerobe duurtraining. Dit past in het patroon van een gezonde leefstijl en verdient juist navolging, mits het verantwoord gebeurt.
Volop in ontwikkeling
Wel is het belangrijk om alert te blijven op klachten aan gewrichten en pezen. Onder vermoeidheid doorlopen, dagelijks eenzijdige duurlopen en elke week een wegwedstrijd kunnen overbelasting in de hand werken en goede intenties in de kiem smoren. Dit geldt met name wanneer er sprake is van groeiperiodes, zeker in de puberteit. De lichamelijke veranderingen waar kinderen in de puberteit mee te maken krijgen, zijn vaak van grote invloed op de fitheid. Vermindering of zelfs tijdelijk stoppen van hardlopen is dan aan te bevelen.
Het moment waarop de puberteit optreedt kan per kind sterk verschillen, maar begint bij de meeste kinderen tussen het 11e en 15e levensjaar (bij meisjes eerder dan bij jongens). In de puberteit neemt bij jongens met name de bot- en spiermassa toe, terwijl bij meisjes vaak ook het onderhuidse vetweefsel toeneemt.
Kinderen hebben tijdens de puberteit een verhoogde kans op het oplopen van blessures doordat:
- de lengtegroei sterk toeneemt, waardoor de lichaamsverhoudingen en het lichaamsgewicht veranderen.
- de lengte van pezen en spieren (tijdelijk) achterblijven, waardoor de lenigheid tijdelijk afneemt.
- de motorische en technische vaardigheden (tijdelijk) afnemen, terwijl er vaak wel veel risico genomen wordt ('je laat je toch niet kennen?').
- ze vaker gaan trainen (prestatiemotivatie).
- de groeischijven en de groeikernen tijdelijk extra kwetsbaar zijn.
Kinderen in de puberteit zijn dus extra gevoelig voor blessures en overbelasting. Met hardlopen en deelnemen aan loopevenementen is niets mis, zolang dat verantwoord gebeurt. Een goed doordachte en gevarieerde trainingsopbouw, waarbij het accent ligt op plezier in plaats van winnen, is daarbij belangrijk. En hoe leuk het ook is om iedere week weer om prijzenbekers te strijden, wekelijks deelnemen aan een loopevenement is niet aan te raden.
