Plezier en presteren: mindset maakt het verschil
Later die middag valt mijn oog op een interview met atlete Julia van Velthoven in het Brabants Dagblad. Jarenlang was zij ‘een enthousiaste bovengemiddelde atlete. Helemaal op haar plek bij Team Zevenheuvelen in Nijmegen. Mooie loopstijl, getalenteerd, maar nog niet behept met de wil en de drang om alles uit de kast te halen’. Haar instelling: plezier hebben en steeds iets beter worden. Door de jaren heen voelde ze dat er meer in zat. Ze nam het besluit zich professioneler op haar sport te gaan richten, onder meer door zich bij De Talentenacademie aan te sluiten. Haar missie: de Olympische Spelen. Elke dag werkt ze met kleine ontwikkelingsdoelen richting die droom. Een slechte klassering? Gewoon doorgaan en blijven groeien.
Hoe groot is het contrast tussen Ronald en Julia? Wat bovenstaande voorbeelden duidelijk maken is dat mindset hét verschil kan maken tussen presteren en niet presteren, tussen plezier en verdriet, tussen motivatie en desillusie. Laat me je daarom kennismaken met professor Carol Dweck, een absolute heldin. Zij heeft voor mij dé uitvinding van deze eeuw gedaan: de groeimindset. Deze vondst beschreef zij in 2006 in haar boek Mindset: The New Psychology of Success. Het psychologisch gedachtegoed van Dweck spreekt van twee soorten mindsets: de statische mindset en de groeimindset.
Een statische mindset gaat ervan uit dat talent een gave is, die niet meer te ontwikkelen is. Mensen die op deze manier denken, zijn bang om te leren. Ze zien elk moment als een beoordeling van hun kwaliteiten, van hun slimheid of van hun talent. Ze doen een stap achteruit als zich een uitdaging aandient. Zo vermijden ze de kans van falen of tekortschieten. Na een blessure ineens achteraan lopen in plaats van vooraan? Vreselijk! Je schiet tekort, Ronald!
Julia is een mooi voorbeeld van een iemand die sport met een groeimindset. Mensen die met die overtuiging hun doelen willen bereiken, zijn ervan overtuigd dat talent te ontwikkelen is. Er bestaan dan geen termen als slim en dom, goed en slecht. Door training kun je heel goed worden in iets dat je als jong kind wellicht nog helemaal niet goed kon. Achteraan lopen? Het zegt alleen iets over je huidige status: nog niet goed genoeg. Elke tegenslag is een motivatie om beter te worden.
Gedragspatronen
Bij De Talentenacademie zijn we niet van de theoretische modellen, al kennen we ze goed. Voor ons is elk individu uniek en heeft ieder zijn eigen verhaal. In plaats van een trucje, zoeken wij samen met onze atleten naar gedragspatronen uit het verleden. In dat proces vertellen we ze altijd de waarheid. Waar liggen sterktes en valkuilen? Hoe doorbreken we negatieve gedragspatronen? Hoe stimuleer je een positieve mindset? Daar kun je niet 1-op-1 een theorie op plakken, dat gaat veel dieper.
Omdat zo’n diepgaand proces niet in een column is te vatten, maar ik je toch graag alvast op weg wil helpen op het gebied van mindset: start eens met het opdelen van jouw doelen in kleinere doelen. Richt je daarbij op ontwikkeling (nieuwe looptechniek) in plaats van prestatie (top-5 eindigen). Tijdens een loop achterin het veld eindigen, maar wel continu bezig geweest met het doel om jouw nieuwe looptechniek uit te proberen: top gedaan! Het gaat om het proces. Als je steeds die ontwikkelingsdoelen behaalt, komt de prestatie vanzelf dichterbij. Je doet aan kansvergroting.
Uiteraard blijf ik Julia volgen richting haar droom, maar ik ben zeker ook nieuwsgierig naar de stappen die Ronald gaat maken. Waar komen zijn gedragspatronen vandaan? Gaat hij inzien dat zijn huidige mindset plezier en prestaties in de weg staat? Kunnen we zijn groeimindset stimuleren? Niet op prestaties en andere lopers richten, maar beginnen bij stap één: fit worden. We gaan ervoor! Stapje voor stapje. Wie weet staat hij in de toekomst net als Julia op de Olympische Spelen. Wie had dat gedacht? Het begint allemaal bij mindset.
*De naam van Ronald is om privacyredenen gefingeerd.
Fotografie: José Donatz
