Hardlooproutes in Friesland

Esther Vliege
Esther Vliege Donderdag, 7 december 2023
Hardlooproutes in Friesland

De provincie Friesland heeft 11 steden die samen wereldberoemd zijn dankzij de Elfstedentocht op de schaats. Maar er is ook een 283 kilometer lange wandelroute langs deze mooie plekken van Friesland.

Het elfstedenpad is opgedeeld in 15 trajecten, hieronder vind je 3 etappes uitgelicht. Dan door met de boot naar een Friese Waddeneilanden: twee routes voor heerlijk hardlopen tijdens een weekend weg. Tot slot zakken we vanaf Leeuwarden af naar het zuidoosten van de provincie: Nationaal Park De Alde Feanen met zijn eigen Big Five. Genoeg inspiratie om deze winter Friesland op je hardloopschoenen te (her)ontdekken.

Elfstedenpad (283 km)

Het elfstedenpad gaat natuurlijk veel langs water afgewisseld met weidegebieden en terpenlandschap. Maar je komt ook op plaatsen waar de schaatsers niet komen. Je loopt bijvoorbeeld niet langs maar juist door de kleine dorpen. Het pad bestaat uit etappes met afstanden tussen de 15 en 25 kilometer. Een trein terugpakken is vaak een goede optie.

Routemakers Johan Vellinga en Broer Adema zijn bijna drie jaar bezig geweest met het bouwen van de route. Ze noemen enkele highlights: ‘Het Slotermeer, het oude stadhuis van Bolsward, kaatsstad Franeker en natuurlijk de prachtige vergezichten over de Waddenzee en over het IJsselmeer.’ Hieronder drie etappes uitgelicht op verschillende plaatsen in Friesland. De startetappe (21,5 km) loopt vanuit Leeuwarden door weilanden, over schelpenpaden, langs boerderijen en kerken naar Mantgum, deze beschreven we hier al eens.

Elfstedenpad etappe 05 Skouleane - Stavoren (21,7 km)
Deze etappe passeer je meren, plassen en vennen terwijl je afwisselend door een bosrijk gebied en dan weer over boerenland loopt. En je ontdekt dat Friesland niet alleen maar vlak is: het traject gaat door de streek Gaasterland en daar glooit het door de stuwwallen. Hier vind je de kaart en routebeschrijving. Onderweg is genoeg te zien: je rent via de klokkentoren van Murns tot aan het IJsselmeer, langs Laaksum met het kleinste vissershaventje van Europa, naar Stavoren met het beeldje van het vrouwtje van Stavoren.

Elfstedenpad etappe 11 Berlikum – Hallumerhoek (15,7 km)
Wanneer je start in Berlikum is het bijna niet voor te stellen dat dit tot het dichtslibben van de Middelzee een bloeiende havenplaats was. De machtige koepelkerk dient nog als bewijs. Hierna wacht een karakteristiek stukje Friesland, Het Bildt. De kuststrook aan de Waddenzee was vroeger onderdeel van de Middelzee. Nu vind je hier rechte lijnen, dito paden en wegen: polderland zoals het hoort te zijn. Hier kun je lekker lopen zonder denken. Op 12 km wacht het beeld ‘De Elfstedenrijdster', ook wel “Ús Klazien” genoemd, je op bij de brug van Oude Leije. De route van etappe 11 vind je hier.

Elfstedenpad etappe 15 Oenkerk – Leeuwarden (13 of 15,2 km)
De laatste etappe naar de eindstreep van de Tocht der Tochten. Hier hebben zoveel mensen afgezien én tegelijk naar uitgekeken: het idee alleen al geeft kippenvel toch? Hier wil je een keer lopen. Bij Giekerk loop je over de laatste brug die de deelnemers van de Elfstedentocht passeren, versierd met Delfts blauwe tegeltjes met de profielen van schaatsers. Na 13 km kun je in Leeuwarden stoppen en eventueel een trein terugpakken. Hier vind je de complete route.

De Waddeneilanden

Ons Waddengebied is uniek in de wereld, en met de eindeloze fiets- en wandelpaden kunnen wij hardlopers ons hart er ophalen. Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog horen bij de provincie Friesland. Fijne bestemmingen tijdens de lange kerstvakantie of juist ervoor of erna. Hieronder vind je een route die door Natuurmonumenten is uitgeroepen tot één van de tien mooiste hardlooproutes in Nederland.

Trailrun Schiermonnikoog (20,7 of 26,7 of 30,7 km)
Een goed begin: Schiermonnikoog is autoluw en dat is te merken. Het is er heerlijk stil en het brede strand lijkt een eindeloze vlakte. Ook het aantal routes is eindeloos. De mooie trailrun van ruim 20 km kun je naar hartenlust met 6 en/of 10 km verlengen. De route is niet gemarkeerd maar goed te volgen via de beschrijving van Natuurmonumenten. Je steekt meerdere malen de eerste duinrand over om door het naaldbos met kronkelende paadjes en hoogtemeters, dieper het eiland in te lopen.

2 x Nationaal Park Alde Feanen

Trek je hardloopschoenen aan en ga op zoek naar de Big Five van Friesland: de zeearend, ree, roerdomp, aalscholver en de ooievaar. Het gebied ligt in het hart van Friesland, te midden van een aantal pittoreske dorpjes en niet ver van Leeuwarden, Drachten en Heerenveen. Eén rustig rondje zonder honden en één precies tegenovergesteld.

It Eilân-Oost (4,7 km)
It Eilân is een bijzonder eilandje aan de meest zuidelijke rand van het Nationaal park. De lusvormige route in de buurt van dorp De Veenhoop heeft de kwalificatie “makkelijk”. Een relaxte manier dus om naar de vele vogels te kijken. Je komt hier waarschijnlijk niet veel andere mensen tegen en honden zijn niet toegestaan op de route.

It Fryske Gea (8,4 km)
Deze rode wandelroute is een prachtige kennismaking met de waterrijke natuur van Friesland. Je start bij het bezoekerscentrum van Nationaal Park de Alde Feanen en volgt de route tussen het dorp Eernewoude tot aan het meer Wijde Ee. Hier tussenin liggen talloze sloten, meren en rivieren, omringd door rietbedden en velden. De route gaat langs een uitzichttoren en twee vogelkijkhutten.

Esther Vliege
Geschreven door

Esther Vliege

Esther Vliege schrijft onder andere voor de drie domeinen van de Atletiekunie (atletiek.nl, atletiekunie.nl en hardlopen.nl). Als freelance journalist, copywriter en redacteur creëert ze content voor print en online. Als ze niet schrijft over hardlopen, loopt ze zelf een rondje door de duinen.