Wat kun je doen tegen hoofdpijn na het hardlopen?

Mirjam Steunebrink
Mirjam Steunebrink Vrijdag, 9 juli 2021
Wat kun je doen tegen hoofdpijn na het hardlopen?

Hoofdpijn na het hardlopen is vaak een kwestie van vochttekort. Je hoeft bij dit soort hoofdpijn niet per se heel diep te gaan, het gaat meer om het totale vochtverlies. Onder hardlopers komt dit vooral bij de langere afstanden voor. Het hangt meestal samen met de weersomstandigheden: met benauwd drukkend weer of op warme dagen waarbij je veel zweet verliest, is de kans op deze hoofdpijn groter.

Voorkomen is beter dan genezen

Om hoofdpijn tegen te gaan is het belangrijk dat je genoeg drinkt. Niet alleen de hoeveelheid is van belang, ook wát je drinkt. Water plas je gelijk weer uit. Kies liever voor isotone-sportdrank, dit is zo samengesteld zodat het lichaam het vocht makkelijker opneemt.

Volg je dorstgevoel

Wat is genoeg drinken? Als stelregel kun je hanteren dat je voor een training of wedstrijd geen dorstgevoel meer hebt en dat de urinekleur licht is. Tijdens een inspanning van langer dan een uur kun je het beste je dorstgevoel volgen en drinken zoveel als goed voelt. Je moet in ieder geval proberen niet meer dan 2-3 % van je lichaamsgewicht aan vocht kwijt te raken. Hoe groter het vochtverlies hoe langer het herstel hiervan zal duren. Dit kan 24 tot 48 uur duren.

Uitdroging

Als je na een training of wedstrijd ziet dat de kleur van je urine erg donkergeel is, dan is de kans groot dat de hoofdpijn wordt veroorzaakt door te weinig drinken. Dat is een van de tekenen van beginnende uitdroging.

Inspanningsgebonden hoofdpijn

Naast vochtverlies bestaat ook nog een andere oorzaak van hoofdpijn, gerelateerd aan fysieke inspanning. Deze 'primaire inspanningshoofdpijn' treedt met name op bij vrouwen. Daarnaast zijn er natuurlijk nog neurologische oorzaken zoals een soort migraine-achtige variant die wordt uitgelokt door inspanning.

Hoe komt het?

Inspanningsgebonden hoofdpijn is onschuldig, maar kan wel flink het plezier van de sporter bederven. Het mechanisme achter deze hoofdpijn is niet bekend. Een van de vele theorieën is dat de drukverhogingen, die in de buikholte en de borstkasholte ontstaan door de snellere en diepere ademhaling tijdens inspanning, uiteindelijk via het hart ook een hogere druk in de hersenvaten veroorzaakt. Het beschermende mechanisme van de hersenen wat deze drukverhogingen in de hersenvaten moet opvangen werkt bij sommige mensen minder goed. Dit is onder andere gebleken uit onderzoek met patiënten met migraine. Mogelijk zorgt het falen van dit mechanisme ook voor inspanningshoofdpijn.

Hoe herken je het?

Symptomen van Primaire Inspanningshoofdpijn zijn: het ontstaan van hoofdpijn tijdens of enkele uren na het sporten, die meestal binnen 24 uur weer verdwijnt. De hoofdpijn beperkt zich meestal niet tot één zijde van het hoofd en is bonzend van aard. Er zijn geen andere verschijnselen zoals lichtflitsen, braken, etc. Het vermijden van inspanning kan de hoofdpijn doen voorkomen. Bekende uitlokkende factoren zijn sporten in warm weer en sporten op hoogte.

Zo ga je ermee om

Sommige sporters merken dat ze minder last hebben bij bijvoorbeeld wielrennen dan bij een sport met veel schokbelasting zoals hardlopen. Dus veranderen van sport kan mogelijk een oplossing zijn. Maar als je toch ontzettend graag door wilt gaan met hardlopen, dan kun je medicatie proberen. Er bestaat een medicijn dat, wanneer deze voor het sporten wordt ingenomen, de hoofdpijn vaak kan voorkomen. Doordat men met de medicatie weer kan gaan trainen volgens plan zal doorgaans de conditie verbeteren en kan men uiteindelijk weer met de medicatie stoppen.

Ook het gericht verbeteren van de basisconditie (duurcapaciteit) kan voor minder aanvallen van inspanningshoofdpijn zorgen, doordat een bepaalde inspanning als minder intensief wordt ervaren. Een inspanningstest bij de sportarts kan uitwijzen op welke hartslag je het beste kunt trainen.

In zeldzame gevallen kan hoofdpijn tijdens en na inspanning een uiting zijn van een ernstig probleem in het hoofd (zoals een tumor of een vaatafwijking) of zelfs een hartaandoening. Om ernstige oorzaken uit te sluiten, is het raadzaam om een arts te bezoeken als je regelmatig last hebt van hoofdpijn na het hardlopen. Met name sporters waarbij de hoofdpijn zich voor het eerst voordoet op latere leeftijd (> 40 jaar), die niet binnen 24 uur verdwijnt en die andere klachten hebben van het zenuwstelsel, moeten zich laten nakijken.

Verantwoord Hardlopen
Mirjam Steunebrink
Geschreven door

Mirjam Steunebrink

'Mirjam Steunebrink (45 jaar) is sportarts bij het Martini Sportmedisch Centrum in Groningen. Daarnaast is zij bondsarts bij het langebaan schaatsen, waarbij zij meegaat naar internationale wedstrijden. Zelf is zij gepassioneerd (ultra/berg)loper en momenteel in voorbereiding voor een halve Ironman voor KiKa